Η Στοματοπροσωπική Μυολειτουργική Θεραπεία (Orofacial Myofunctional Therapy, OMT) στοχεύει στην νευρομυολειτουργική εξάσκηση των μυών του προσώπου και της γλώσσας, έτσι ώστε να επιτευχθεί ενδυνάμωση και σωστή κινητικότητα.
της Αγγελικής Ξυγκά – Λογοπεδικός – Μυολειτουργική Θεραπεύτρια
Πιο συγκεκριμένα η θεραπεία επικεντρώνεται σε τέσσερις ξεχωριστούς τομείς:
Ρινική αναπνοή
Σωστή τοποθέτηση γλώσσας (αποφυγή εμπρόσθιας θέσης, tongue thrust)
Κλειστά χείλη
Σωστή μάσηση /κατάποση
Τυχόν δυσκολία ή δυσλειτουργία στα παραπάνω, έχει ως αποτέλεσμα προβλήματα, στον ύπνο (πχ υπνική άπνοια, ροχαλητό), στην μυοσκελετική ανάπτυξη του προσώπου, στην σύγκλιση της οδοντοστοιχίας και στην διατήρηση της ορθοδοντικής θεραπείας, καθώς επίσης στην μάσηση και άρθρωση /καθαρότητα της ομιλίας.
Αλλά ας τα πάρουμε ένα ένα, ξεκινώντας από τη σωστή αναπνοή.
Ένα άτομο ροχαλίζει, διότι υπάρχει παρεμπόδιση στην ρινική οδό με αποτέλεσμα η αναπνοή να γίνεται από το στόμα. Παραμένοντας το στόμα ανοιχτό, δεν υπάρχει σύγκλιση στα χείλη για να μπορεί το άτομο να αναπνέει, και η γλώσσα απλώνει σε όλη τη στοματική κοιλότητα. Τις περισσότερες φορές υπάρχει οργανικό πρόβλημα (πχ στραβό διάφραγμα, διογκωμένες αμυγδαλές). Τότε το άτομο αναπνέει από το στόμα και κατά την διάρκεια της ημέρας, με αποτέλεσμα να έχει πάντα χείλη ανοιχτά και εμπρόσθια γλώσσα. Το πρόσωπο έχει αυτήν την βαριεστημένη εικόνα γιατί χαλαρώνουν όλοι οι μύες του προσώπου.
Το άτομο που έχει θέματα ύπνου, αφού πρώτα συμβουλευτεί τον ειδικό γιατρό ύπνου ή τον ΩΡΛ του, θα μπορεί με την Μυολειτουργική Θεραπεία να ενδυναμώσει τους μύες που συνδέονται με την σωστή αναπνοή.
Η σωστή τοποθέτηση της γλώσσας επηρεάζει παρά πολύ την κατάποση και την ομιλία.
Για να καταπιούμε σωστά, πρέπει να συνεργαστούν αρμονικά όλοι οι στοματοπροσωπικοί μύες/νεύρα. Η άκρη της γλώσσας πρέπει να πατάει στον ουρανίσκο και συγκεκριμένα στα φατνία (είναι οι ανάγλυφες παράλληλες γραμμές που βρίσκονται πίσω από τα επάνω εμπρόσθια δόντια). Στην περίπτωση της λανθασμένης κατάποσης, η γλώσσα ακουμπάει στα εμπρόσθια επάνω δόντια, ασκώντας αρνητική πίεση και αυτό ονομάζεται tongue thrust.
Αν υπολογίσουμε ότι καταπίνουμε 500 με 1000 φορές το εικοσιτετράωρο, η αρνητική πίεση που ασκείται στα δόντια χαλάει την σύγκλιση της πάνω-κάτω οδοντοστοιχίας. Ακόμα και αν γίνει ορθοδοντική θεραπευτική παρέμβαση, υπάρχει κίνδυνος να μην διατηρηθεί, λόγω της λανθασμένης κατάποσης, και τα δόντια να επανέλθουν στην αρχική τους θέση.
Έτσι η Μυολειτουργική Θεραπεία, μπαίνει παράλληλα ή και αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ορθοδοντικής θεραπείας.
Το tongue thrust, δημιουργεί αρθρωτικές δυσκολίες και συγκεκριμένα στην παραγωγή του /s/, που έχει σαν αποτέλεσμα το άτομο να ψευδίζει, και στην παραγωγή του /r/ όπου ακούγεται σαν το γαλλικό /r/ (λαρυγγικό).
Στην Λογοθεραπεία, δουλεύοντας μόνο την σωστή τοποθέτηση της γλώσσας, δεν θα καταφέρουμε άμεσα και εύκολα τη σωστή παραγωγή και γενίκευση της καθαρής ομιλίας.
Χρειάζεται παράλληλα ενδυνάμωση των γλωσσικών μυών για να επιτευχθεί η σωστή τοποθέτηση και άρθρωση. Εκεί κρίνεται η επιτυχία, ενός θεραπευτικού προγράμματος που συνδυάζει Λογοθεραπεία με Μυολειτουργική Θεραπεία. Ειδικά σε ενήλικες που θέλουν να διορθώσουν την ομιλία τους αυτός ο συνδυασμός, φέρνει τα βέλτιστα αποτελέσματα.
Πάμε τέλος στη μάσηση /σίτιση.
Βλέπουμε σε πολλά μικρά παιδιά μια δυσκολία στη μετάβαση από αλεσμένη σε σκληρή τροφή. Ακόμα και ενήλικες μπορεί να αποφεύγουν πολύ σκληρές τροφές (πχ φαγητά όπως μπιφτέκι αντί μπριζόλα) ή δεν μπορούν να καταπιούν ένα χάπι.
Εδώ έχει μεγάλη σημασία η σωστή κινητικότητα της γλώσσας μέσα στη στοματική κοιλότητα, όπως πλαγίωση και ανύψωση για την σωστή μάσηση και κατάποση της τροφής. Επίσης τις περισσότερες φορές, τα άτομα με δυσκολία μάσησης έχουν ανοιχτά χαλαρά χείλη και τρώνε με το στόμα ανοιχτό.
Αν αναρωτιέστε μετά από όλα αυτά αν είστε υποψήφιος για Μυολειτουργική Θεραπεία, θα σας πρότεινα να κάνετε τις παρακάτω ερωτήσεις στον εαυτός σας:
Όταν είστε χαλαροί, έχετε ανοιχτό στόμα και αναπνέετε από εκεί;
Όταν κοιμάστε έχετε ανοιχτό στόμα, με αποτέλεσμα το πρωί να σας έχουν τρέξει σάλια στα μάγουλα ή στο μαξιλάρι και τα χείλη σας να είναι ξερά;
Όταν καταπίνετε η γλώσσα σας ακουμπάει στα δόντια σας;
Είχατε βάλει σιδεράκια σε παιδική ηλικία και τα δόντια σας δεν διατήρησαν την σωστή σύγκλιση;
Είναι κάτι στην ομιλία σας που δεν σας ακούγεται καθαρά;
Μασάτε με το στόμα ανοιχτό;
Έχετε ακόμα κακές συνήθειες όπως ονυχοφαγία, δάχτυλο /πιπίλα, γλείψιμο/δάγκωμα χειλιών;
Έχετε συχνούς πονοκεφάλους και έχετε εξαντλήσει όλους τις σχετικές ιατρικές διαγνώσεις;
Αν κάποια από τα παραπάνω σας αφορούν, τότε να ξέρετε οτι υπάρχει εξειδικευμένη θεραπεία και λέγεται Στοματοπροσωπική Μυολειτουργική Θεραπεία (Orofacial Myofunctional Therapy, OMT).
Γράφει: η Αγγελική Ξυγκά – Λογοπεδικός – Μυολειτουργική Θεραπεύτρια
Πηγή:Νευρώνας