Ο μύθος της (αυτό)κριτικής

Η κριτική και η αυτοκριτική συγχέονται και συνδέονται πολύ συχνά στο νου μας με την αυτογνωσία και την εξέλιξη. Μιλάμε για την «εποικοδομητική κριτική», προτρέπουμε εμάς και τους γύρω μας να κάνουμε την «αυτοκριτική μας» και μαθαίνουμε να ακούμε και να δεχόμαστε την επίκριση ως κάτι «φυσιολογικό», «για το καλό μας», «που μας βοηθάει να εξελιχθούμε και να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι»…

Σαν η κριτική να ταυτίζεται με την αλήθεια. Άλλωστε, είναι συχνά πιο εύκολο να σταθούμε στα αρνητικά που θα μας πει κάποιος επειδή θεωρούμε ότι είναι «η αλήθεια», ενώ τα θετικά μπορεί να τα προσπερνάμε γιατί είναι «καλόπιασμα», «κολακεία» και πολλά άλλα.

Στην πραγματικότητα, η κριτική δεν μας εξελίσσει. Η κριτική μας κρατάει δέσμιους σε έναν διαρκή φαύλο κύκλο αυτομαστιγώματος, ντροπής και ενοχών, από τον οποίο είναι δύσκολο να καταφέρουμε να βγούμε. Το ότι έχουμε τόση εξοικείωση με αυτόν τον τρόπο, δε σημαίνει ότι δε μας δυσκολεύει ή δεν μπαίνει εμπόδιο στην εξέλιξή μας.

Ο δρόμος προς την εξέλιξή μας περνάει μέσα από την (αυτό)συμπόνια. Κι αυτό γιατί, μόνο αν νιώσουμε αρκετή ασφάλεια και αποδοχή θα μπορέσουμε να βρούμε τον τρόπο να κάνουμε ένα βήμα – προς οποιαδήποτε κατεύθυνση- και να πειραματιστούμε. Σε ένα περιβάλλον που κυριαρχεί η ντροπή και ο φόβος της έκθεσης, είναι πολύ δύσκολο να καταφέρουμε να βρούμε τον δρόμο μας. 

Εύχομαι, καθώς άλλη μια χρονιά εκπνέει, να καταφέρουμε να σταθούμε έστω λίγο πιο συμπονετικά δίπλα μας, να καταφέρουμε να βρούμε τους τρόπους εκείνους που θα μαλακώσουν τη ματιά προς τον εαυτό μας…

Δημητρίου Στεφανία- Σοφία, Ψυχολόγος Α.Π.Θ., Ψυχοθεραπεύτρια Gestalt