«Κυνηγώντας την ευτυχία»

Let’s talk «Συζητώντας για τις ομάδες»
04/09/2019
Ομάδα Προσωπικής Ανάπτυξης
15/10/2019
ψυχολογος θεσσαλονικη

Σκέφτομαι την «ευτυχία». Την περιβόητη αυτή έννοια που μοιάζει να αποτελεί σκοπό και επιδίωξη της ζωής. Σκέφτομαι πόσες φορές έχω ευχηθεί σε κάποιον «να είναι ευτυχισμένος» και αντίστοιχα πόσες φορές έχω λάβει και εγώ αυτή την ευχή. Όπως συμβαίνει με όλες τις έννοιες, έτσι και αυτή στο πέρασμα των χρόνων έχει ταυτιστεί με διαφορετικά πράγματα. Σήμερα, με την άνοδο της «θετικής ψυχολογίας» έχει φτάσει να ταυτίζεται -αφελώς- με μια κατάσταση διαρκούς χαράς, με μια απουσία προβλημάτων. Με λίγα λόγια, έχει αποκτήσει μια ουτοπική χροιά, κάνοντας την βίωσή της ακόμη πιο δύσκολη, καθώς μιλάμε για μια κατάσταση πολωτική. Είναι σαν σε αυτή την άποψη για την ευτυχία να μη χωράει τίποτα αρνητικό, σαν να πρέπει όλα να είναι τέλεια, αλλιώς πώς μπορώ να είμαι ευτυχισμένη;

Ανατρέχοντας στην ετυμολογία της λέξης, προέρχεται από το επίρρημα εὖ και το ρήμα τεύχω που σημαίνει φτιάχνω. Πρόκειται δηλαδή για μια κατάσταση ευφορίας που προκύπτει από την επίτευξη κάποιων στόχων, ενώ έχει και μια δεύτερη σημασία, αυτήν της καλής τύχης. Ο Αριστοτέλης διακρίνει την ευτυχία, η οποία μπορεί να είναι προϊόν τύχης και πρόσκαιρη, από την ευδαιμονία, η οποία συνδέεται με τη διαβίωση και τη δράση σύμφωνα με τις ηθικές αρετές και τη λογική. Τελικά, αναρωτιέμαι, τι είναι η ευτυχία; Είναι, άραγε, κάποιο μετρήσιμο μέγεθος; Είναι κάτι που διαρκεί για πάντα; 

Ψάχνω λίγο τη μνήμη μου και διαλέγω μια ευτυχισμένη ανάμνηση. Διαπιστώνω ότι μέσα σε αυτό που αποκαλώ «ευτυχία» υπάρχουν πολλά άλλα συναισθήματα και αισθήσεις. Αρχικά, η αίσθηση της πληρότητας, της ανεμελιάς. Διαπιστώνω, όμως, ότι οι αισθήσεις αυτές συνοδεύονται κι από κάτι ακόμη, λίγο πιο βαρύ, σαν να έχουν μια αμυδρή μελαγχολία από πίσω. Αυτή η αίσθηση της πληρότητας, λοιπόν, που είναι κομμάτι της ευτυχίας, αφορά τη γνώση και τη βίωση και του άλλου πόλου, της «δυστυχίας», ή όπως την ονομάζει ο καθένας. Προκειμένου να μπορέσουμε να γνωρίσουμε τον έναν πόλο ενός διπόλου, χρειάζεται να έχουμε έρθει σε επαφή και να έχουμε επιτρέψει και τον άλλο πόλο. Όπως για να γνωρίσω το φως, χρειάζεται να έρθω σε επαφή με το σκοτάδι, έτσι για να μπορέσω να αναγνωρίσω την ευτυχία και να τη βιώσω, χρειάζεται να έχω προηγουμένως αντέξει αυτό που – για τον καθένα-  αποτελεί το αντίθετό της. Έτσι, λοιπόν, η βίωση της ευτυχίας δεν είναι ένα ξέφρενο κυνήγι που δεν έχει χώρο για τίποτε άλλο, αλλά περισσότερο, είναι η ίδια η διαδικασία του να μάθω να κάνω χώρο και σε άλλα πράγματα, ενδεχομένως όχι τόσο ευχάριστα και να μπορώ να τα αντέχω. Σε τελική ανάλυση, είναι η διαδικασία του να μάθω να κάνω χώρο και να βλέπω κι άλλες πτυχές του εαυτού μου, που μπορεί και να μην τις ήξερα ή και να μην τις αποδέχομαι (ακόμη), μιας που ως άνθρωπος δεν είμαι μονοδιάστατη. Με άλλα λόγια, είναι η διαδικασία του να μάθω να αντέχω και τον πόνο μου…

Δημητρίου Στεφανία- Σοφία, Ψυχολόγος Α.Π.Θ., Ψυχοθεραπεύτρια Gestalt