Φυσικά τα συναισθήματα ξεπηδούν με αφορμές που προκύπτουν από το γύρω περιβάλλον. Κανείς δεν θυμώνει, δεν στεναχωριέται, δεν πληγώνεται από μόνος του.
Όμως αυτό που νιώθει ο καθένας, αυτό που σκέφτεται, ο τρόπος που τα νιώθει και εν τέλει ο τρόπος που συμπεριφέρεται ως προς τους άλλους και ως προς τον εαυτό του, έχει να κάνει με τον ίδιο και επομένως υπάρχει η δυνατότητα διαφόρων επιλογών που αποτελούν δική του ευθύνη. Η έννοια της προσωπικής ευθύνης δεν απαλλάσσει τον θύτη από τις ευθύνες του. Φυσικά και υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ θύματος και θύτη. Όταν κάποιος, για παράδειγμα βιάζεται, φυσικά και δεν έχει καμία ευθύνη για ό,τι του συμβαίνει. Η ενοχή βαραίνει αποκλειστικά τον βιαστή. Όμως το πώς θα διαχειριστεί, πως θα αντέξει, πως θα αντιμετωπίσει τον πόνο, την θλίψη, τον θυμό και οτιδήποτε άλλο βιώνεται ως αποτέλεσμα του βιασμού, είναι θέμα προσωπικής στάσης και απόφασης.
Στόχος αυτού του κειμένου δεν είναι η απονομή δικαιοσύνης, να βρούμε ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο, ποιος φταίει και ποιος όχι. Στόχος είναι να δούμε πέρα απ’ αυτό. Να δούμε πέρα από το δίκαιο πως μπορούν οι άνθρωποι να δυναμώνουν, να αναλαμβάνουν τον εαυτό τους, να τον αγαπούν, να τον φροντίζουν και να τον προστατεύουν, αποποιούμενοι τον ρόλο του θύματος- ανήμπορου – άτυχου – αδικημένου – άρρωστου.
Μπορεί λοιπόν να είναι φυσικό να στεναχωριέται μία γυναίκα γιατί ο άντρας της την απατά και να νιώθει πληγωμένη όμως έχει η ίδια την ευθύνη για το πόσο αυτή η στενοχώρια θα την κυριεύσει, πόσο θα την καταβάλει, τι ρόλο θα παίζει στην ζωή της και στο τι θα την οδηγήσει να «πάθει».
Ο κάθε άνθρωπος είναι υπεύθυνος για το τι θα κάνει την στεναχώρια του. Πόσο θα την αφήσει να μεγαλώσει, πόσο θα γίνει έρμαιο της ή και πόσο θα διατηρήσει τον έλεγχο και θα την περιορίσει ή ακόμη ακόμη και πως θα την μεταποιήσει σε μια πιο δημιουργική φάση έκφρασης, αυτογνωσίας και επικοινωνίας.
Υπάρχουν κάποιοι που σε περιόδους μεγάλης στεναχώριας, ανακάλυψαν πολλά για τον εαυτό τους, δοκίμασαν νέους τρόπους έκφρασης (ζωγραφική, ποίηση, γλυπτά, μουσική) και ανακάλυψαν ταλέντα τους. Επικοινώνησαν το συναίσθημα τους και προχώρησαν την ζωή τους. Υπάρχουν άνθρωποι που μέσα από τις τραγωδίες τους βγήκαν πιο δυνατοί και πιο σοφοί.
Αντίθετα υπάρχουν και άλλοι που βυθίστηκαν μέσα στον πόνο τους και χάθηκαν στα σκοτάδια της κατάθλιψης, της αρρώστια και των εξαρτήσεων.
Δεν είναι θέμα δύναμης!!! Γιατί και για να αυτοκαταστραφείς χρειάζεσαι δύναμη (θέλω να πω δεν το αντέχουν όλοι!).
Είναι θέμα επιλογής και απόφασης!!!
Πρώτο βήμα: να με αγαπώ τόσο που να μην αντέχω να επιτρέπω στον εαυτό μου να διαλύεται για κανέναν και για κανέναν λόγο.
Δεύτερο βήμα: να με προσέχω, να με φροντίζω, να με διασκεδάζω, να με χαλαρώνω, σαν να μην υπάρχει άλλος άνθρωπος πιο αρμόδιος, πιο ικανός γι’ αυτό. Να μην περιμένω από τους άλλους την δική μου ευτυχία. Οπότε κάθε προσφορά ευτυχίας από τους άλλους, να είναι ένα δώρο (και ανάλογα να την υποδέχομαι) και όχι μια υποχρέωση που θα απαιτώ, θα διεκδικώ και που αν λείψει θα οδηγήσει στην δυστυχία μου, στην «διάλυση μου».
Τρίτο βήμα: να με εμπιστεύομαι και να με πιστεύω ακόμη και στις περιόδους που δεν είμαι καλά. Όσο σεβασμό απαιτεί η χαρά, άλλον τόσο απαιτεί και ο πόνος, ο θυμός, η ζήλεια, η θλίψη, η απογοήτευση και όλα τα συναισθήματα που βιώνονται αρνητικά. Μπορώ να μου επιτρέπω διαστήματα που δεν θα νιώθω καλά και αυτό να μην είναι κάτι κακό αλλά ούτε βέβαια και μόνιμο. Όριο μου, η πίστη μου σε μένα ότι θα ξανανιώσω καλά!
Τέταρτο βήμα: να εμπιστεύομαι τους άλλους, να μοιράζομαι και να συνδέομαι. Εφόσον τα κατάφερα στα προηγούμενα βήματα, μπορώ πια άνετα να περάσω και στο τέταρτο βήμα. Μπορώ να εμπιστευτώ, να μοιραστώ και να δεθώ. Γιατί αυτονομία, αυτενέργεια και αυτοδιαχείριση δεν σημαίνει μοναξιά. Ο άνθρωπος ζει και υπάρχει μόνο σε σχέσεις. Η σχέση καλύπτει βασικές ανάγκες όπως η συντροφικότητα, η τρυφερότητα, η ανταλλαγή, η προσφορά αλλά και το αίσθημα του ανήκειν.
Οι αυτόνομοι άνθρωποι (ας μην πάει ο νου σας μόνο στην οικονομική αυτονομία) ξεχωρίζουν από τις ικανότητες που έχουν αναπτύξει σε σχέση με την αυτοδιαχείριση τους. Είναι υπεύθυνοι για την ευτυχία και την δυστυχία τους και επομένως μπαίνουν σε σχέσεις όχι για να βρουν κάποιον που θα τους κάνει ευτυχισμένους αλλά για να βρουν κάποιον για να μοιραστούν, να συσχετιστούν, να ανταλλάξουν σκέψεις, συναισθήματα και αντιλήψεις και για να δημιουργήσουν το δικό τους, κοινό «ανήκειν». Με αλλά λόγια δεν μπαίνουν σε σχέση για να γίνουν ευτυχισμένοι αλλά για να μοιραστούν την ευτυχία τους. Δεν μπαίνουν σε σχέση για να γίνουν κάποιοι αλλά γιατί είναι ήδη κάποιοι και αυτό έχουν ανάγκη να το επικοινωνήσουν. Δεν κινδυνεύουν λοιπόν από τίποτα και από κανένα. Όχι γιατί ο κόσμος είναι αγγελικά πλασμένος αλλά γιατί όντας αυτόνομοι έχουν μάθει να αγαπούν και να φροντίζουν τον εαυτό τους και κυρίως έχουν καταφέρει να οξύνουν τα κριτήρια επιλογής των ανθρώπων με τους οποίους δημιουργούν σχέσεις . Δεν υπάρχει λόγος λοιπόν να μην εμπιστεύονται τους ανθρώπους από φόβο μην τους κάνουν κακό (και έτσι να χάνουν την δυνατότητα να δημιουργήσουν βαθιές σχέσεις αγάπης και τρυφερότητας) γιατί μπορούν σε κάθε περίπτωση να αναλάβουν και να φροντίσουν να μην «διαλυθούν».