Η μέρα των ερωτευμένων είναι μέρα γιορτής, μια μέρα αφιερωμένη στον έρωτα. Ο έρωτας βέβαια είναι καθημερινή γιορτή και ποτέ δεν μας ρωτά πότε θα «γιορτάσει»! Όπως σε όλες τις επετείους, έτσι και στην ημέρα αυτή, πάντα μπαίνει το δίλημμα, αν θα πρέπει κανείς να γιορτάζει «κατά παραγγελία», ειδικά κάτι τόσο έντονο, αυθόρμητο, παθιασμένο όσο είναι ο έρωτας. Μπορεί βέβαια κανείς να προσπεράσει το δίλημμα και να αντιμετωπίσει αυτή την ημέρα όχι ως αναγκαστική γιορτή αλλά ως ευκαιρία για γιορτή. Αν είναι κανείς ερωτευμένος, γιορτάζει έτσι κι αλλιώς καθημερινά, θέλοντας και μη, οπότε το δίλλημα είναι ανούσιο! Αν δεν είναι πια ερωτευμένος, είναι μια ευκαιρία για γιορτή, για «λίγο λάδι στην φωτιά που πάει να σβήσει»!
Τι γίνεται με τον έρωτα; Γιατί βιώνεται τόσο έντονα; Και μετά γιατί χάνεται ή γιατί εξασθενεί; Ή μήπως όχι, μήπως σε κάποιους παραμένει για πάντα; Ή μήπως κάποιοι μπερδεύουν τον έρωτα με την αγάπη;
Έχουν γίνει πολλές συζητήσεις και έρευνες γι’ αυτά τα θέματα. Συνήθως η διάκριση που γίνεται ανάμεσα στον έρωτα και την αγάπη έχει να κάνει με την ένταση, την αίσθηση και την διαδικασία.
Ο έρωτας αποτελεί ένα πάθος που διακρίνεται από υπερδιέγερση, κινητοποίηση, άγχος αλλά και μεγάλη ευεξία, ονειροπόληση, μανία σκέψεων και εικόνων (ξανά και ξανά θυμάμαι κάθε στιγμή που πέρασα μ’ αυτόν που είμαι ερωτευμένος/η). Φυσικά ποιοτικές διαφοροποιήσεις μπορούν να υπάρξουν και συνήθως οφείλονται σε λόγους ψυχοκοινωνικούς (κοινωνικά πρότυπα και ρόλοι, ψυχική οργάνωση του ατόμου). Βιολογικά πάντως εμφανίζεται μια τέτοια εγκεφαλική δραστηριότητα ορμονών (υψηλά επίπεδα ντοπαμίνης, χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης) που μοιάζει με την ευεξία που προκαλείται από την χρήση αμφεταμινών . Κάπως έτσι δικαιολογείται γιατί οι ερωτευμένοι δεν σκέφτονται λογικά, δεν αναλύουν, δεν βλέπουν ατέλειες στον σύντροφό τους, δεν ησυχάζουν, δεν έχουν υπομονή και δεν μπορούν να σκεφτούν τίποτα άλλο εκτός απ’ αυτόν/ην! Ο έρωτας είναι ένα αυτοτροφοδοτούμενο συναίσθημα, δηλαδή, δεν χρειάζεται ο άλλος να κάνει τίποτα για να τον ερωτευτεί κανείς(!!!).
Αντίθετα η αγάπη είναι ένα ετεροανατροφοδοτούμενο συναίσθημα, δηλαδή για να υπάρξει και να διατηρηθεί χρειάζεται να ενισχύεται θετικά από την αναγνώριση της συμπεριφοράς, των συναισθημάτων και των πράξεων του άλλου. Η αγάπη έρχεται σιγά – σιγά, μέρα με την μέρα και βιώνεται ως ηρεμία, αίσθηση ασφάλειας, τρυφερότητας, φροντίδας, αναγνώρισης και εμπιστοσύνης. Φυσικά και εδώ μπορούμε να δούμε ποιοτικές διαφορές που έχουν να κάνουν με ψυχοκοινωνικούς παράγοντες. Βιολογικά πάντως παρατηρείται μια διαφορετική ορμονική διέγερση (αυξάνονται οι ορμόνες της ωκυτοκίνης και βασοπρεσίνης). Αξίζει ίσως να αναφερθεί ότι ο οργασμός και οι τρυφερές συμπεριφορές (όπως το αγκάλιασμα) ενισχύουν την έκκριση των παραπάνω ορμονών.
Κάθε σχέση έχει την δική της αποκλειστική και μοναδική πορεία. Υπάρχουν ζευγάρια που μόλις περάσει ο έρωτας χωρίζουν, ζευγάρια που ανανεώνουν τον έρωτα τους και τον συνδυάζουν με βαθιά συναισθήματα αγάπης, ζευγάρια που από τον έρωτα περνούν στην αγάπη και ζευγάρια που αγαπιούνται χωρίς ποτέ να έχουν υπάρξει ερωτευμένοι μεταξύ τους.
Γενικότερα πάντως ο έρωτας, έχει βρεθεί πως εξασθενεί μετά τον πρώτο χρόνο. Φαίνεται πως βιολογικά, ο εγκέφαλος «συνηθίζει» την ορμονική δραστηριότητα και δεν ανταποκρίνεται όπως αρχικά αλλά και σε ψυχοκοινωνικό επίπεδο, φαίνεται ότι η δημιουργία σχέσης ανάμεσα σε ερωτευμένους, αργά ή γρήγορα οδηγεί στην ανακούφιση του πάθους και στην μείωση της έντασης της ανάγκης για επαφή.
Κάθε ερωτευμένος κυριαρχείται από έντονο πάθος και αποζητά με μανία, την απόκτηση του ατόμου με το οποίο είναι ερωτευμένος! Όταν αυτό το άτομο ανταποκριθεί και δημιουργηθεί σχέση, φαίνεται πως η απόκτηση του, καλύπτει το πάθος και οδηγεί στην αίσθηση ασφάλειας ότι ο άλλος είναι πια δεδομένος !
Κάπως έτσι συνήθως εμφανίζεται ένα σταυροδρόμι ζωής στο οποίο ο καθένας καλείται να προσαρμοστεί. Ο ένας δρόμος οδηγεί στον χωρισμό, ένας στον συμβιβασμό, ένας στις παράλληλες σχέσεις και ένας στην αγάπη. Φυσικά πολλές φορές αυτοί οι δρόμοι δεν είναι τόσο ξεκάθαρα διαχωρισμένοι. Φαίνεται να μπερδεύονται, να ενώνονται, να τέμνονται και να συνυπάρχουν με ποικίλους συνδυασμούς.
Η επιλογή είναι πάντα προσωπική ευθύνη του καθενός. Κάθε δρόμος έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του. Σε κάθε δρόμο κάτι κερδίζεις και κάτι χάνεις. Κάποιοι δοκιμάζουν διαφορετικούς δρόμους σε διαφορετικές στιγμές της ζωής τους ανάλογα με τις ανάγκες και τις προτεραιότητες τους. Κάποιοι μονίμως επιλέγουν έναν και βιώνουν το ανάλογο κέρδος και το κόστος. Δεν είναι η ώρα για σωστό και λάθος!
Στιγμές σαν την Ημέρα των Ερωτευμένων, είναι στιγμές γιορτής του Έρωτα και της Αγάπης. Ο έρωτας είναι κάτι μοναδικό, ανεπανάληπτο και απερίγραπτο. Το καταλαβαίνουν όσοι το έχουν βιώσει. Η αγάπη μπορεί γίνει «το παιδί» του έρωτα, που θα φέρει στο ζευγάρι ευτυχία, ασφάλεια και πληρότητα.
Αρκεί να μην ξεχνά ποτέ κανείς :
- Να κοιτά τον άλλον στα μάτια όταν του μιλά. Να νοιάζεται γι’ αυτό που νιώθει και σκέπτεται ο άλλος.
- Να κάνει εκπλήξεις, να δημιουργεί γεγονότα αγάπης.
- Να αφιερώνει χρόνο και ενέργεια στην σχέση.
- Να διατηρεί καλοπροαίρετη διάθεση απέναντι στον άλλον.
- Να μην σκέφτεται για τον άλλον/ην άσχημα (ούτε καν από μέσα του να μην τον/την βρίζει) ακόμη κι αν διαφωνούν και μαλώνουν.
- Να έχει ανοιχτά τα αυτιά και την ψυχή για να ακούει και να καταλαβαίνει και όχι για να κρίνει.
- Να μιλά για ό,τι νιώθει και σκέφτεται όχι για να επιβληθεί αλλά για να επικοινωνήσει, να συστήσει τον εαυτό του και να φτιάξει σχέση – συσχετισμό με τον άλλον/ην.
- Να διεκδικεί και να προσφέρει αναγνώριση, τρυφερότητα και φροντίδα.
- Να μην κρέμεται από τον άλλον και την σχέση του μαζί του ούτε να επιτρέπει να κρέμονται σ’ αυτόν . Να φέρνουν και οι δύο εξίσου χαρά στην σχέση.
- Να διατηρούν την ελπίδα και την αισιοδοξία για την σχέση. Να μην συμβιβάζονται με λιγότερα απ’ όσα τους αξίζουν
Μαρία Κυριακίδου,ψυχολόγος.