Παθήσεις Κροταφογναθικής Διάρθρωσης
Η κροταφογναθική διάρθρωση είναι η μοναδική άρθρωση στο κρανίο μας, καθιστώντας την κάτω γνάθο το μοναδικό κινητό οστό στο κεφάλι μας. Εχει την ιδιαιτερότητα πως κινείται πάντα σε συνδυασμό με την αντίστοιχή της, σε αντίθεση με όλες τις υπόλοιπες αρθρώσεις στο σώμα μας. Επιπλέον, ένα πολύπλοκο μυϊκό δίκτυο προσφύεται στα οστά γύρω από την άρθρωση. Καθώς οι δυνάμεις της μάσησης και της ομιλίας είναι αδιάκοπες και συνεχείς είναι εξαιρετικά συνήθεις οι παθήσεις της κροταφογναθικής διάρθρωσης, που αναφέρονται συχνά σαν σύνδρομο κροταφογναθικής.
Το σύνδρομο κροταφογναθικής συνίσταται σε τρεις επιμέρους κατηγορίες:
- Το σύνδρομο μυομασητηριακής δυσλειτουργίας αφορά συσπάσεις των μασητηρίων μυών και εκδηλώνεται με πόνο στους μυς ειδικά κατά τις κινήσεις της γνάθου και τη μάσηση, ήχους που εκλύονται από την άρθρωση (clicking), αντανακλαστικό πόνο στο αυτί και κάποιες φορές και στον αυχένα, τους ώμους και την πλάτη. Συχνά, συνυπάρχουν «κλείδωμα» της γνάθου, διαταραχή στη σύγκλειση των δοντιών, περιορισμός στη διάνοιξη της γνάθου και σπανιότερα οίδημα στην περιοχή της άρθρωσης. Το σύνδρομο αυτό μπορεί να οφείλεται σε τρίξιμο των δοντιών (συχνά λόγω άγχους ή σαν έξη ή υποσυνείδητα κατά τη διάρκεια της νύχτας), σε χρόνια κακή σύγκλειση όταν υπάρχουν απώλειες οδόντων ή κακές προσθετικές εργασίες ή/ και σε κάποιον τραυματισμό (μετετραυματική αρθρίτιδα).
- Η αποδιοργάνωση και βλάβη των στοιχείων που αποτελούν την άρθρωση, αποτελεί συνήθως την προέκταση και εξέλιξη ενός παραμελημένου συνδρόμου μυομασητηριακής δυσλειτουργίας. Ο διάρθριος δίσκος είναι ένας χόνδρινος δίσκος, μεταξύ των αρθρικών επιφανειών, που μοιάζει με καπέλο «τζόκεϋ». Φυσιολογικά ακολουθεί τις κινήσεις των οστών και εξασφαλίζει την ομαλότητά τους. Στην περίπτωση της αποδιοργάνωσης της άρθρωσης, παρουσιάζει παρεκτόπιση που μπορεί να είναι ή να μην είναι αναστρέψιμη. Τα συμπτώματα είναι μέχρι ένα βαθμό παρόμοια με αυτά που περιγράφηκαν, ενώ η σταδιακή εξαφάνισή τους ή η διαφοροποίησή της κλινικής εικόνας σχετίζεται με την επιδείνωση της αποδιοργάνωσης.
- Οι εκφυλιστικές παθήσεις της άρθρωσης τέλος, αφορούν την καταστροφή και των αρθρικών επιφανειών των οστών που αποτελούν την άρθρωση. Αποτελούν το τελικό στάδιο ενός συνδρόμου κροταφογναθικής, αλλά μπορεί να παρουσιαστούν και σε συστηματικές νόσους που επηρεάζουν τις αρθρώσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα κ.ά..
Ο γναθοπροσωπικός χειρουργός προχωράει στη διάγνωση και αναγνώριση του βαθμού διαταραχής της άρθρωσης καταρχήν μέσα από ένα λεπτομερές ιστορικό και με μία ενδελεχή κλινική εξέταση. Η πανοραμική ακτινογραφία με ανοιχτό και κλειστό στόμα αποτελεί την πρώτη απεικόνιση, αλλά ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να ζητηθεί και μαγνητική ή αξονική τομογραφία των αρθρώσεων.
Η θεραπεία του συνδρόμου κροταφογναθικής είναι διαβαθμισμένη. Στο στάδιο της μυομασητηριακής δυσλειτουργίας, θα δοθούν οδηγίες για κινησιοθεραπεία, μυοχαλαρωτική και/ή αντιφλεγμονώδης αγωγή για το απαραίτητο χρονικό διάστημα και θα γίνει η κατασκευή ένός νάρθηκα σύγκλεισης όταν κριθεί απαραίτητο. Στις πιο επιπλεγμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί να γίνουν πλύσεις της άρθρωσης για λύση των συμφύσεων, εγχύσεις υαλουρονικού οξέος ή αυτόλογου αίματος, με «κλειστές» μεθόδους προσπέλασης ή αρθροσκοπικά. Εξάλλου, εγχύσεις botox μπορούν να πραγματοποιούνται σε περιπτώσεις σύσπασης των μασητηρίων μυών και να δίνουν λύσεις, καθώς δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το botox είναι ένα φάρμακο. Η συντηρητική και διαβαθμισμένη προσέγγιση είναι η συνηθέστερη, προσφέρει ανακούφιση στον ασθενή και καθυστερεί ή διακόπτει την εξέλιξη της πάθησης. Ανοιχτή χειρουργική προσέγγιση της άρθρωσης γίνεται σε ελάχιστες περιπτώσεις με βαριές, μη αναστρέψιμες βλάβες.
